آداب و رسوم در هزار و یک شب

کتاب هزار و یک شب که یکی از مهم ترین منابع مربوط به اوضاع اجتماعی مردمان خاورمیانه در سراسر قرون وسطی است که توسط نویسندگان گوناگون در طول چندین قرن نوشته شده است. این کتاب در اصل، برگرفته از کتبی به زبان پهلوی با نام هزار افسان است که در قرن چهارم هجری به عربی ترجمه شده است. سپس در قرن سیزدهم توسط عبداللطیف طسوجی تبریزی، به زبان عربی ترجمه شد. این کتاب تا اواخر قرن هفدهم در جهان ناشناخته بود تا این که کتاب شناسی فرانسوی به نام آنتوان گالان (antoine galland) این کتاب را کشف و در اوایل قرن هجدهم آن را به زبان فرانسوی ترجمه کرد. در این پژوهش که آداب و رسوم در هزار و یک شب نام دارد، به بررسی و تحلیل آداب و رسوم مختلفی که میان مردم هزار و یک شب رواج داشته، پرداخته شده است و تا حد امکان سنت ها و شیوه های آن ها درباره ی خواستگاری و ازدواج و طلاق، تولد و تربیت فرزند، احترام و بزرگداشت، عیدها، پذیرایی و مهمانی، غذا خوردن، دین، مجالس بزم، دربار و تشریفات آن، سفر کردن، بازرگانی، طبابت، قصه گویی، نامه نگاری، علوم غریبه، برده داری، جنگ، مرگ و میر و موارد متفرقه نشان داده شده است. گفتنی است که در این پژوهش، آداب و رسوم به معنای گسترده تری به کار برده شده است به گونه ای که اکثر رفتارها و عملکردها در موارد گوناگون زندگی را شامل شود. از آن چه درباره ی آداب و رسوم مردم هزار و یک شب آورده شده است، آشکار می شود که آداب و رسوم در بسیاری از امور زندگی روزمره ی مردمان خاورمیانه در سده های میانی وجود داشته است و مردم آن روزگار نسبت به رعایت این آداب و رسوم بسیار مقید بوده اند. علاوه بر این، بیشتر این آداب و رسوم مربوط به دین اسلام و مسلمان بوده است.